In de maanden augustus, september en oktober worden de langlevende winterbijen gevormd.  Wanneer varroamijten virussen bevatten, kunnen ze dit proces verstoren en zullen aangetaste bijen voortijdig sterven. Stervende bijen verlaten bij voorkeur de kast en dit resulteert dan weer in lege kasten met goed gevulde voerramen, die soms licht beschimmeld lijken, en soms nog enkele vlakken gesloten broed bevatten. Soms is een deel van de winterbijen aangetast en zie je de sterkte van het volk in de maanden oktober, november en december (sterk) teruglopen. Maar het overblijvende deel is dus blijkbaar wel langlevend. 

De oorzaak van de stervende bijen is niet primair de mijtenbesmetting, maar de ziekmakende virussen in de mijten. Vaak bevatten de mijten gelukkkig geen virussen of zijn deze minder ziekmakend (virulent). Vooral in gebieden met heel veel bijenvolken is de kans op ziekmakende virussen, die de bijen via de varroamijten besmetten groter. Er zijn dus ook volken, die niet ten onder gaan aan een mijtenbesmetting, domweg omdat de mijten geen of weinig ziekmakende virussen bevatten. De primaire doodsoorzaak van volken zijn dus de virussen in combinatie met een verminderde weerstand van het bijenvolk. 

Dat volken met varroamijten ook kunnen blijven leven, blijkt wel uit foto nummer 11 uit de onderstaande serie. Dit volk zit nu in zijn derde winter zonder enige vorm van varroabehandeling.

In de periode van 1 oktober tot 1 maart controleer ik één keer per maand alle bijenvolken, voorzover ze voorzien zijn van een plastic afdekfolie. Heb je je volken ook gecontroleerd in december, vul dan svp de NBV-winterenquete in.  

Op onderstaande foto's zie je grote verschillen in sterkte. De sterkste volken hebben vaak een moer van dit jaar, die resulteert in een groter broednest in de nazomer en derhalve in meer langlevende winterbijen. Maar er zijn ook hele sterke volken met een overjarige moer. De zwakste volken worden volgend voorjaar verenigd, mits ze uiteraard de eindstreep halen. Dit verenigen zou ik ook nu nog kunnen doen, echter meestal staat er slechts één zwak volk op een bijenstand en verhuizen doe ik ze niet gedurende de winter. Overall kan ik concluderen, dat alle volken in de eerste week van december nog in leven waren en dat 15% zwak was. 

Op de foto's klikken voor een vergroting

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt