Eergisteren zag ik voor het eerst deze herfst dat het wintervoer in sommige volken werd aangesproken. Duidelijke zichtbare strepen met licht gekleurd wasmul waren het tastbare bewijs van bijen die het verzegelde wintervoer open hadden geknaagd. Tot 1 november kunnen ze meestal hun voer nog wel uit de niet verzegelde cellen met honing of wintervoer halen. Maar aan het 'open voer' komt snel een einde, want vooral in oktober wordt er vanwege het laatste open broed nog redelijk veel gegeten.  Er kan nog bijna 2 kilo gewichtsverlies aan voervoorraden in oktober optreden. 

Vanaf november gaan ze in de winterrust en wordt er minder dan 1 kilo per maand verbruikt. Het open broed is minimaal, dus de voedselopname is puur bedoeld voor de instandhouding van de temperatuur in het volk.

De natuurlijke mijtenval is inmiddels bij de behandelde volken sterk gedaald tot hooguit enkele mijten per dag. In november zal dit verder dalen tot één of enkele mijten per dag. Bij één mijt per dag of minder (in november) kun je de decemberbehandeling achterwege laten.  Mocht de dagelijkse mijtenval nu nog hoger zijn, kijk dan eens of het uitsluitend donker gekleurde mijten zijn (moedermijten) of tevens oranje of cremekleurige mijten (jonge dochters). Die laatste twee kleuren duiden op de aanwezigheid van broed. Volken met een ernstige mijtenbesmetting houden nog lang een broednest aan om het verlies van geparasiteerde bijen, die te vroeg dood gaan, te compenseren. Dit is een gevaarlijk neerwaartse spiraal waarin bijenvolken terecht kunnen komen. Probeer eens na te gaan waar het is misgegaan. Vaak was de zomerbestrijding onvoldoende of domweg te laat uitgevoerd. 

Gezien het nog aanwezige broed kun je nu weinig uithalen, probeer daarom eind november op een koude dag een vroege oxaalbehandeling te geven. Misschien biedt dat voor de resterende bijen nog hoop op een uitwintering. Om positief af te sluiten: vanmiddag is het nog een paar uurtjes knallen voor de bijen. Ze komen met veel geel stuifmeel binnen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt