De volken zijn ingewinterd. Dagelijks komt er bij zonnig weer nog klimop-stuifmeel binnen. Het aantal vlieguren is echter beperkt. De nachten worden kouder en vochtiger. In de avond lopen weilanden vol met een duidelijk zichtbare laag nevel. In de koudere nachten trekken de bijen zich al terug tussen de raten alsof ze aanstalten maken voor het begin van de wintertros. 

Dakisolatie

Het wordt de hoogste tijd om de voerbakjes definitief te verwijderen als dit nog niet gebeurd is en de vliegopeningen te verkleinen. Breng gelijk een goede isolatielaag aan op de dekplank. Dit geldt zowel voor houten als plastic dekplaten. Bovenisolatie is het allerbelangrijkste om condensvorming aan het plafond te voorkomen.

Muizenhinder

Die boodschap geven in ieder geval mijn bijen met ronde vlieggatopeningen af. De opening is in sommige kasten tot een doorgang voor twee bijen tegelijkertijd beperkt. De horizontale vliegopeningen kunnen het beste beperkt worden tot 6 cm lengte  bij 6 mm hoogte. Deze 6 mm hoogte is bedoeld om muizen te verhinderen binnen te komen. Vooral veldmuizen kunnen desastreuze gevolgen hebben in een ingewinterd bijenvolk. Ze eten niet alleen mee van stuifmeel- en honingvoorraden, maar verstoren voooral de rust en dat geeft op termijn zoveel stress dat er roer kan ontstaan.  Spitsmuizen komen soms nog wel binnen, maar na het eten van een paar bijen van de gaasbodem verlaten de spitsmuizen de kast weer zonder de bijen echt te storen. 

Varroaschade

De maand oktober is vaak de maand waarin de eerste slachtoffers vallen onder de ingewinterde volken. Helaas is de varroabestrijding vaak niet effectief genoeg geweest vanwege resistentie van de varroamijten tegen het gebruikte middel of bleken de buitenperaturen roet in het eten te gooien. Een te laat begonnen bestrijding in augustus of september levert ook onvoldoende resultaat op, omdat met zo'n late bestrijding de DWV type B-virussen nog veel te lang doorwoekeren in het broednest en in de poppen. Van langlevende winterbijen is geen sprake en de net geboren bijen verlaten door stress de kasten. De kasten lopen gewoon leeg vanwege de vele zieke bijen. 

Probeer eens na te gaan waar het mis ging? Was er sprake van een extreem hoge besmetting of bleek de bestrijding niet effectief genoeg?

Selectie

Iedere imker met twee of meer volken kan aan selectie doen. Lees nog eens het verslag van Mari van Iersel in het NBV-bijenblad van oktober jl. Tip: Observeer eens gedurende de week voorafgaande aan het begin van de varroabestrijding de mijtenval. Zijn de volken vergelijkbaar kwa sterkte dan mag je ook conclusies verbinden aan een lagere mijtenval van sommige volken. 10% van alle volken kent al een zekere mate van Varroa Sensitieve eigenschappen. Door de schuifla te bekijken, zie je grote verschillen tussen volken in de mijtenval. Dat beeld wordt tijdens de bestrijding nog eens bevestigd. Op grond hiervan weet je van welk volk(en) je komend jaar moet natelen. De koningiun van het andere volk kun je beter vervangen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Op weg naar een duurzame imkerij