We naderen 15 augustus, de traditionele begindatum van het inwinteren. In de periode van half juli tot begin augustus ben ik vooral bezig met honing afnemen, volken beoordelen, slingeren en koninginnenteelt. Daarnaast vragen de nieuw opgezette miniplusvolken met jonge p-moeren de nodige aandacht. De nieuwe opzetters moeten tenminste twee miniplusrandjes goed bezetten om de winter door te komen. 

Sommigen zullen zich afvragen of de klimaatsverandering geen effect heeft op de inwinterperiode. Moeten we hiermee niet later beginnen? Wat mij betreft niet, misschien juist eerder. De zomerdracht is namelijk een maand eerder dan 40 jaar geleden. Toen begon de linde begin juli pas te bloeien en nu al begin juni. Vanaf begin juli neemt de dracht behoorlijk af, uitgezonderd de gebieden met veel witte klaver of andere groenbemesters, die dankzij stimuleringsregelingen vanuit Brussel veel ingezaaid worden. 

Wat mij betreft blijven we dus half augustus een voorzichtige start maken met het inwinteren, in het begin 1,5 kilo per week en vanaf 1 september 2,5 kilo per week zodat we tussen 15 en 30 september klaar zijn. Over de hoeveelheden wintervoer in volgende blogberichten meer. 

Bij het plaatsen van de uitlaten geef ik ze direct of de dag erna een paar liter invertsuiker, soms is dat hard nodig. Tevens beoordeel ik zoals je kunt zien in onderstaande video de sterkte van het volk, de omvang van het broednest (dat de winterbijen moet opleveren), de voorraad aan bijenbrood en hoeveelheid honing. Vaak is dit de laatste controle van dit bijenseizoen, tenzij er nog koninginnen moeten worden vervangen omdat ze slecht presteren of te oud zijn, hetgeen een risico vormt voor de goede overwintering. 

In de video kun je zien dat de volken deze zomer veel stuifmeel verzameld hebben. Ze hebben dit met enzymen verduurzaamd tot bijenbrood zodat ze hier in februari en maart volop van kunnen eten om hun voedersapklieren te activeren voor het opstartende broednestje. Het huidige broednest is bij overjarige koninginnen al aan het krimpen vanaf de langste dag. Het krimpen maakt plaats voor honing of wintervioer. Jonge moeren gaan nog door tot in september met het handhaven van het broednest. Daarom hebben volken met jonge koninginnen veel betere overlevingskansen. 

In de video zie je waar ik oplet. De volken moeten vooral sterk en gezond zijn om de winter te kunnen overleven. Een lage mijtenbesmetting is daarop van grote invloed. Vandaar dat ik regelmatig vooral de volken met p-moeren check op de mijtenbesmetting in het broed. Uit het het huidige broed komen namelijk de langlevende winterbijen. Over de te nemen maatregelen bij oude moeren of zwakke volken kom ik in een volgend blogbericht terug. 

Het laatste volk dat ik deze week onderzocht, was het volk waarop de arrestbak was toegepast. Na het onderzoek heb ik dit volk verplaatst naar de heide op het Haaksbergerveen. In het broed van het "arrestvolk" vond ik op 3 augustus een mijtenbesmetting van 1%. Vorig jaar vond ik op dezelfde datum 7% mijtbesmetting in het broed. Toen zat het volk echter op 5,4 mm cellen, in de nazomer heb ik ze overgezet op 5,1 mm. In het voorjaar van 2025 heb ik 5  ramen met 5,1 cellen vervangen door uitgebouwde ramen met 4,9 mm cellen.

Tijdens de arrestperiode van 4 weken kon ik ook al amper mijten vinden in het broed, Bij drie metingen was het twee keer 0,5% en een keer 0%. Afgelopen winter vielen er totaal 2000 mijten in een periode van 6 maanden, dus ik verwachtte aan het begin van de arrestperiode een veel hogere besmettting. Het bevestigt mijn idee over de werking van kleine cellen. De reproductie wordt vertraagd, ook mede een matige aanwezigheid van VSH in dit volk. Het begrip kleine cellen slaat dus gewoon op de doorsnede per cel. Het gaat dus niet om rekenkundige formules van aantallen cellen per vierkant of andere meetkundige vormen. Thomas Cowen heeft er in 1890 een prachtig boek over geschreven.    

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt