Dit beeld van een dood volk door een te hoge mijtenbesmetting wil je niet aantreffen komende herfst en winter.

Natuurlijke selectie is een belangrijk onderdeel van het natuurlijke imkeren. Voor mij is natuurlijk imkeren het ultieme doel. Iedereen zal zijn eigen definitie hanteren van natuurlijk imkeren. Gekscherend heb ik wel eens gezegd dat natuurlijk imkeren bijenhouden is op 8 meter hoogte in een nestholte van een dikke eikenboom. 

Tijdens de studiedag op 2 november aanstaande in Horst (Limburg) zal collega bijenteeltleraar Henk van Gerwen zijn manier van natuurlijk imkeren toelichten. Om deze studiedag bij te wonen kun je je nog opgeven via DEZE LINK. 

Waarschijnlijk ervaar je van een volk hoog in een boom niet het ultieme genot dat je wel bereikt wanneer je op een mooie voorjaarsmiddag voor het eerst weer vol bewondering in je bijenvolk kijkt en die heerlijke geur vanuit het broednest opsnuift. Natuurlijk imkeren is voor mij al 8  jaar imkeren zonder het gebruik van varroabestrijdingsmiddelen. Dit kan alleen door heel veel te monitoren en streng te selecteren op de beste kwaliteit koninginnen. In de beginjaren was het zoeken naar de juiste drempelwaarden waaronder je moest blijven om de volken te laten overleven. Nu wordt de selectie vooral bij het ontstaan van de nieuwe volken gedaan. 

Jaarlijks worden er 15 tot 20 nieuwe volkjes opgezet in minipluskastjes met nieuwe teeltmoeren en dochters hiervan. Door zowel moeders als dochters te testen krijg je een goed beeld van de vererving van de Suppressed Mite Reduction eigenschappen. Het gaat bij mij dus niet om één specifieke eigenschap, maar om selectie op het overall eindresultaat: volken, die een lagere mijtenbesmetting opbouwen. Dit zijn dus volken met een vertraagde opbouw van de mijtenpopulatie. Uiteraard hebben deze volken ook een zekere mate van Varroa Sensitieve Hygiene, waardoor ze eventueel wel besmette cellen opruimen. We slaan dus twee vliegen in één klap: 1. een lagere voortplanting en 2. als ze zich toch voortplanten, wordt een deel daarvan opgeruimd. 

Daarnaast ondersteunen imkertechnische maatregelen zoals kleine cellen en het eenbaksimkeren de warmtehuishouding en derhalve de bijengezondheid. 

In onderstaande video zie je hoe ik dagelijks van 1 september tot 1 maart de mijtenval van 15 tot 20 volken opneem. Op basis van data van de afgelopen 7 jaar kun je concluderen dat de telgegevens van alleen de maand september al een goed inzicht geeft in de best presterende volken/teeltmoeren. Met een telling van om de drie tot vier dagen - dus negen keer tellen in de maand september - kun je de best presterende moeren selecteren. De overige eigenschappen van de koningin en de bijen kun je in de komende seizoen verifieren. Dit alles gaat uit van onbehandelde volken.

Behandel je je volken volgens het driegangenmenu, dan kun je in de tweede week van juli voorafgaande aan de varroabestrijding de mijtenval gedurende een week meten. Ook dit geeft een redelijk goed beeld van de relatieve mijtenbesmetting in de volken. Vooral het verschil tussen volken zal je verrassen. Verder gaan met de volken/moeren met de minste mijtenval is een stapje in de richting van toekomstig natuurlijk imkeren zonder bestrijdingsmiddelen. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt