Deze Aziatische hoornaar heeft in Nederland nog nauwelijks slachtoffers geeist. Maar wat niet is, kan nog komen. Wat dat betreft ziet de toekomst er niet echt rooskleurig uit. Uit een recent verschenen wetenschappelijke publicatie blijkt dat de wintersterfte en de vorming van langlevende winterbijen negatief beinvloed zullen worden door de klimaatsverandering. Deze ontwikkeling stuwt wellicht ook de Kleine Kastkever noordwaarts. Een andere toekomstige mogelijke bedreiging vormt de Tropimijt. Het positieve nieuws is dat deze nog niet geconstateerd is in Turkije, echter wel in Rusland. 

Overigens zijn al deze bedreigingen niet nieuw sinds het ontstaan van bijenvolken. De honingbij past zich zeer goed aan bij veranderende omstandigheden. In Cuba, Brazilie en Afrika besteedt men geen aandacht aan de varroabestrijding. De bijen hebben zichzelf aangepast aan de mijt en overleven zonder bestrijding. De bijen hebben namelijk van nature slechts één doel en dat is overleven. 

Wat kunnen wij doen om de wintersterfte binnen de perken te houden in het komende bijenseizoen?

• vul svp de wintersterfte-enquete van Bijen@wur en Coloss in voor 20 april aanstaande. HIER vind je de link. Uit de resultaten kunnen we gezamenlijke lessen trekken;
• probeer vooral veel nieuwe volken op te zetten met jonge moeren. Deze hebben een goede start met lage mijtenaantallen en overleven beter dankzij de jonge moer en het mooie broednest, dat zij nog opbouwt in de nazomer;
• maak vaker gebruik van een broedstop. In deze periode hebben de mijten het nakijken, ze kunnen zich niet voortplanten, maar worden ondertussen wel ouder en daardoor deels onvruchtbaar;
• voorkom het reizen met grote groepen imkers/volken naar najaarsdrachten, zoals springbalsemien en heidevelden. Voor je het weet, heb je de mijten van andere instortende volken in je kast zitten;
• vervang tijdens of na het inwinteren de tweejarige of nog oudere moeren voor een jonge vitale moer via het verenigen met een broedaflegger; oude moeren hebben namelijk meer kans op problemen in hun derde levensjaar;
• begin vooral tijdig dat wil zeggen in de maand juli met je zomerbestrijding. De mijten gaan dan wel dood, echter de virussen blijven tot 60 dagen na de behandeling nog aanwezig in het volk; weet dat vooral het DWV-virus doodsoorzaak nummer 1 is in de bijenvolken;
• mocht je vanwege je drukke agenda niet zeker zijn van het tijdig uitnemen van het darrenraam als vangraam voor de varroamijten, vervang het voorgerecht van het driegangenbestrijdingsmenu dan door het toetje en bestrijd eind november de mijten via de oxaalzuurbehandeling. Deze behandeling is gericht op een lage mijtenbesmetting in het voorjaar. Aangezien de oxaalzuurbehandeling zeer effectief is tijdens de broedloze periode is deze behandeling eind november gewenst. Hogere temperaturen in december zorgen vaak voor uitstel en voor je het weet, zit er weer broed met verstopte mijten in de volken;
• als laatste mijn wens dat meer imkers de mijtenbesmetting op hun bijen gaan meten door middel van de schudmethode in juli (voor de start van de zomerbehandeling). Dit meten geeft een goed beeld van de volken/koninginnen, die de minste mijtenbesmetting hebben. Probeer daar het volgende jaar eens van na te telen. Volken maken echt het verschil. 

Samen kunnen we de bijenvolken weerbaarder maken en wintersterfte binnen de perken houden. Het vraagt helaas wel extra inzet van ons, de bijen zijn het echter dubbel en dwars waard.

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt